پایگاه اطلاع رسانی دهتل
شهر سنگ نگاره ها
پایگاه اطلاع رسانی دهتل
شهر سنگ نگاره هامراسم عروسی در دهتل
خواستگاری
مراسم خواستگاری در دهتل همانند اکثر نقاط منطقه به صورت ساده برگزار میشود. پدر و مادر یا خود پسر فردی را در نظر میگیرد و سپس خانواده جهت خواستگاری به نزد خانواده دختر رفته و موضوع را برای آنها عنوان میکنند. اگر آنها و خود دختر موافق امر باشند پس از چند روز مقدمات عقد فراهم میشود و پسر و دختر به عقد هم در می آیند.
فاصله زمانی بین عقد و عروسی بستگی به سن ، موقعیت مالی و ... دارد. به طوری که امکان دارد مراسم عقد و عروسی با هم صورت گیرد و یا اینکه عروسی چندین سال پس از عقد باشد.
عروسی
مراسم عروسی در دهتل سه شب است. شب اول مراسم (حنای دزدی) که به تازگی جا افتاده مختص اقوام و آشنایان بوده و فقط خانمها حضور دارند . عروس در بین جمع نشسته و یکی دو نفر از زنان و یا دختران با هنرمندی خاصی مشغول به آذین بستن و کشیدن طرح گل به وسیله حنا بر دست و پای عروس می شوند.
شب دوم مراسم حنا بندان است که عروسی از این شب رسما شروع شده و همه افراد از اهالی و دور ونزدیک دعوت می شوند. مراسم در دو خانه( یکی خانه عروس و یکی خانه داماد) برگزار می شود. تعدادی از زنان با کِل و شباش دست زدن و خواندن بیت های محلی از منزل عروس به منزل داماد آمده و ظروف حنا را که بعد از ظهر همان روز در خانه داماد آماده شده بر روی سر خود میگذارند وآن را از خانه داماد به خانه عروس برده و مراسم حنا بندان را برپا میکنند.
عده ای از مردان و جوانان هم در خانه داماد بساط حنا بندان را برای داماد میچینند و گروه موسیقی ترانه مخصوص حنا بندان :
حنا بندی کنم من سر دست رنگی کنم من
دست شاه داماد چه قشنگ رنگی کنم من
...
و یا
امشب حنا میبندم به دست و پا میبندم
اگر حنا نباشد خشت طلا میبندم
...
را میخوانند و یک یا دو نفر مشغول حنا بستن به دست وپای داماد میشوند. بقیه حاظرین نیز همراه با گروه مشغول به رقص (پابلندی)* محلی و همخوانی با گروه موسیقی میشوند ومراسم حنا بندان را برگزار میکنند.
روز بعد تقریبا از صبح تا بعد از ظهر مراسم خاصی برگزار نمیشود . بعد از ظهر مراسم (سرتراشان ) اصلاح سر داماد برپا میکنند. این مراسم نیز مردانه بوده و با ترانه ها و موزیک های محلی ومخصوص به خود و دستمال بازی برگزار می شود. میز و صندلی چیده میشود، آینه و شمعدان و یک کاسه آب بر روی میز قرار داده میشود و چند نفر دست داماد را در دست گرفته و با فرستادن صلوات داماد را بر روی صندلی می نشانند.پیرایشگر قیچی به دست به صورت نمادین مشغول به اصلاح سر داماد میشود و حاظرین نیز دورآنها حلقه میزنند و مشغول دست زدن میشوند.
شب همان روز مراسم مولود خوانی با حضور بزرگان وسادات برگزار میشود. قبل از مولود خوانی همه دعوت به صرف شام میشوند. کلیه هزینه عروسی برعهده داماد است و شام نیز توسط بهترین آشپزهای محلی با طعمی فراموش نشدنی سرو می شود.
بعد از صرف شام وچای حدودا یک ساعت مولود خوانی برگزار میشود. بعد از آن چند نفر داماد را با چمدان لباس و ذکر صلوات همراهی کرده و به میان جمع آورده وکت و کفش نو وکراوات بر او می پوشانند. از سادات حاظر یکی کت و دیگری کراوات و غیره را بر تن داماد میکنند و در آخر نیز عطری خوشبو از چمدان بیرون آورده و داماد را معطر کرده و با ذکر صلوات مراسم را خاتمه میدهند. بعد از آن حاظرین تک به تک مشغول رو بوسی و تبریک گفتن به داماد می شوند و در این بین عده ای نیز بین مردم شیرینی پخش میکنند.
بلافاصله پس از اتمام تبریک گویی به دامادچندین نفر دست داماد را در دست گرفته و بقیه نیز پشت سر آنان با ذکر صلوات داماد را تا خانه عروس همراهی میکنند. در این هنگام که عروس با لباس و زینت کامل بر روی استیج( تخت ) نشسته ، داماد به همراه یکی از سادات معمر و محترم طایفه به داخل منزل رفته و سید پیشانی عروس و داماد را به هم میزند و با خواندن اورادی دست آنان را در دست یکدیگر قرار میدهد و خود از منزل خارج شده و داماد کنار عروس می نشیند و زنان و دختران مشغول به رقص و پایکوبی می شوند.
پس از مدتی همه از خانه عروس به خانه داماد برگشته و عروس و داماد شب زفاف را در خانه داماد و در حجله ای آذین بسته به سر میکنند.
روز بعد همه اقوام عروس و داماد جهت صرف ناهار منزل پدر عروس دعوت بوده و عروس و داماد نیز در بین آنها حظور یافته و آخرین لحظات عروسی را با هم سپری میکنند.
پس از صرف ناهار عروسی رسما تمام شده و چیدمان عروسی از در و دیوار خانه برداشته می شود و هر کس پی کار خود.../
*- کتاب شهرستان بستک و خلیج فارس- جمیل موحد- "دهتل" و در کل منطقه بستک رقص و آواز و آهنگ های مراسم عروسی مخصوص به خود دارند.
در مراسم رقص که مجالس زن ومرد از یکدیگر جدا بوده هر کسی معمولا دو دستمال رنگی به دست می گیرد و آنها را بلند نموده تا بالای سر و همراه با حرکات پا که هر یکی به نوبت تا زانو از پشت خم میشوند تکان میدهد. این مراسم به حالت های مختلفی وجود دارد.گاهی اوقات در یک ردیف پشت سر هم ودر محیط یک دایره و گاهی دو نفر و مقابل هم قرار میگیرند و گاهی نیز یک نفری است . آهنگ آن همان آهنگهای بستکی بوده. ترانه های بندری نیز مورد استفاده قرار میگیرد که رقص خاص خود را که رقص خمیری نام دارد می طلبد.رقص خمیری شبیه رقص شکم و رقص راک اندرول غربی است.
گذری بر گذشته و حال دهتل
مطالعه در سیر وقایع و گذشته دهتل حکایت از وجود مردمانی زهیخته با سابقه ای درخشان دارد که نشان دهنده غنای فرهنگی با پیشینه پربار مردم این سامان دارد به طوری که در گذشته نه چندان دور اقوام مختلفی مانند اوزیها ،قشمیها، کرمستجیها ، مینابیها ، و عده ای از بندر خمیر در این روستا مشغول تجارت و داد و ستد در حرفه هایی همچون عبا بافی ، گیوه سازی ، زنبیل بافی ، کنجد پزی ، ارده سازی ، کشاورزی و دامپروری بوده اند و به گواهی تاریخ به نقل از سالمندان در آن دوران جمعیت روستا بالغ بر 4500 نفر بوده است. اما به دلایلی چون زلزله و قحطی در منطقه مردم ناچار به مهاجرت گردیدند به طوری که جمعیت قابل توجهی از این روستا هم اکنون در بندعباس و دیگر شهرها و حتی در کشورهای عربی زندگی می کنند.
مهندس جمیل موحد( مورخ) در کتاب شهرستان بستک وخلیج فارس می نویسد : دهتل شهر نسبتا آبادی است که چندین هزار نفر جمعیت داشته و دارای مدرسه و کاروانسراهای بزرگ است.
مرحوم مصطفی خان متخلص به فایز بستکی ، حکمران بستک و جهانگیریه در دیوان اشعار خود در سال 1259 در وصف دهتل چنین می سراید :
نظرگاه خدا باشد دِهِ تل که جای اولیا باشد دِهِ تل
شعار دین و آیین طریقت سراسر برملا باشد دِهِ تل
زیمن مرحمتهای حزین است که خاکش کیمیا باشد دِ هِ تل
چو باشد قطب عالم قدوه دین زنورش پر ضیاء باشد دِهِ تل
شاعران بسیاری در وصف دهتل سروده اند تا جایی که تائب شاعر نامدار اوزی آنچنان مجذوب دهتل می شود که اکثر عمر خود را در این روستا به سر می برد.
ابراهیم منصفی شاعر و هنرمند عزیز خطه هرمزگان نیز چندین سال در دیار دهتل به شغل معلمی مشغول بوده و پس از آن نیز به ایلود از توابع دهتل رفته و در آنجا زندگی تشکیل داده و تا آخر عمر در همین مکان سکنی می گزیند.
دهتل در گذشته و حال خود دارای بزرگان و مشاهیری بوده که به شرح ذیل است:
شعر و ادبیات
مرحوم سید محمد سیدابراهیم معروف به خالو شاعر-مرحوم سیدعبدالله بن سید یوسف معروف به حزین-سید عبدالله بن سید محمد سید منصور معروف به آقای رئیس-سید محمد سید منصور-سید محمد سید عبدالرحیم-میر مولا-یوسف جعفری پور(معاصر)سید مصطفی رضوی(معاصر) اسلام مظفری (معاصر)
علوم دینی
سید محمد عالم معروف به صدرالاسلام-سید محمد بن سید عبدالرحمن معروف به سید محمد عالم-سید حسن ال عبایی-شیخ علوی-سید محمد صالح قاضی-سید محمد علی هاشمی-سید محمد قاری-سید اسماعیل مدنی-سید احمد سید عبدالرزاق-مولانا سید عبدالله-شیخ عبدالرحمن زمانپور-شیخ اسماعیل درویشی
فرهنگ وهنر
سید حسین ال عبایی-سید عبدالرحمن ال عبایی ( اولین معلم مصطفویه بستک) سید محمد آل عبایی (معلم دوره اول مدرسه مصطفویه بستک) – سید محمد رضا بن سید عبدالرحیم- محمد بن محمد زمان
امکانات دهتل در حال حاظر به شرح ذیل است :
آموزشی :
از دوره آمادگی تا متوسطه ( یکی از دبیرستان های قدیمی دخترانه دبیرستان الزهراء دهتل است که به صورت شبانه روزی اداره میشود.)
بهداشتی :
مرکز بهداشت – درمانگاه شبانه روزی و آزمایشگاه تشخیص طبی
ادارات :
بانک های صادرات و تجارت –دهیاری-مرکز مخابرات – دفتر پست/
6 باب مسجد با بنای بسیار زیبا-استادیوم ورزشی-سد بتونی-بوستان در حال احداث- طرح بهسازی و بلوار کشی و ...
نیروی انسانی :
این روستا به لطف خدا افراد تحصیلکرده قابل ملاحظه ای دارد که بدین شرح می باشد:
معلم 35 نفر-دانشجو در مقاطع عالی 54 نفر- پزشکان عمومی و تخصصی 3 نفر –طلبه و مدرس علوم دینی 17 نفر-پرستار ورادیو لوژیست-مهندسین و متخصصین – مسئولین ادارات- نماینده محترم مجلس جناب اقای سید عبدالله حسینی که به مدت 20 سال به عنوان منتخب مردم در مجلس شورای اسلامی برای شهرستانهای بستک ؛ بندرلنگه و گاوبندی مشغول به خدمت می باشند.
آثار تاریخی وجاذبه های گردشگری :
دمون زار ( گورستان وسیع گبرها) – سنگ نقاشی ها با قدمتی حدود 3000 سال – قلعه کهنه –سد زیبای خَشُوَه – قناتهای آب شیرین از سید احمدی تا لرد پستو-طبیعت ونخلستان و دشتهای بسیار وسیع در شمال روستا-برکه های ساروجی با سابقه بالای یک قرن- آرامگاه های شخصیت ها و امام زاده ها از جمله زاهد دانیال و ...
یاد دهتل
بنـــــام خالـق یکتــــای دهتـــَـــل علیم خلوت و پیدای دهتـــــــل
که از عشقُـش دَمی فــارغ نُوابِم اَریزِم هرچه مِن در پای دهتـــل
هنوزم بعد ماه و ســال و اعصـــار رشیدِن قامت رعنای دهتــــــــل
هـویدا سرگـذشـــت پر ملالُـــش زکوه و پُشتَه و دَروای دهتـــــل
سَرِ قَحطُــو سَرِ دَردُو وُ هَرمـَی نِهُندِن از پَسِ یَکتــای دهتــــــل
زچینگ پاسخَنـد تـا بیــخ رودبـار ناواجُش یک دِهی همتای دهتــل
اگر انگشـتری زرین بُو گــُــودَه نگینُش دُرِّ بی همتــای دهتــــــل
اَتُنــد از هر طرف فـــوج خلایق چو موجی بر تن دریای دهتــــل
ز شرق و غرب عالــم شهره عام و زهد و معرفت، آقای دهتـــــل
چه صنعتهــا کــه نارُسـتُ زدسـت کشـاورزان و بنـّاهـای دهتـــــــل
تَوادی هرچه تَیدِن از گَپُ و خرد تِ کُلِّ منطَقــَه، کــالای دهتــــل
تَک و تولَک، حصیر و شال و ماشو که تَی بِش ناگُم از صدتای دهتل
نظر مردم بکَردی ســوی دِهمُـــن کجـا رفت هیبت پیـدای دهتـــــل
هنرمنـــدان صنعتـــکار هَرمَه خَتِستِن آشنــا در پـای دهتـــــــل
دهاتی که نه اسمُـش دِن نه رسمی شِنِستِن بی مهابا جای دهتــــــل
بِدُو دسـت هادِیَم در دسـت هم باز اگر هِن در سرُت سودای دهتــل
شعر از: اسلام مظفری
بعد نوشت :
آقای سامی گزیری نیز تضمینی بر این شعر عنوان کرده اند که در ذیل می بینید :
بـدیـن اشعار نغـز و نـاب و نـیکو
کـه می آیـد بــروی از نـای دهـتل
سزاوار است مدحش هرچه گویی
بس است این یک قلم کالای دهتل
هــمه انــگار آنـــجا اهـل فضـلـند
یـکی شـان قائـد آن دانـای دهــتل
که صـیت فـضل آن فــرزانه اکــنون
مـنوّر کــرده خـود ســیمای دهــتل
حسینی هـم که لازم نیست گفتن
که شـد بـر قــاف آن عـنقای دهتل
ز تاریـخـــش نمی دانــم چــه دُرّی
به خـود پـرورده ایـن دریـای دهــتل
کلیه اشعار و سروده های ایشان را میتوانید در وبلاگ شخصیشان مشاهده کنید : www.geziri.blogfa.com
آثار ما قبل تاریخ در دهتل
دهتل جزو یکی از قدیمی ترین مناطق شهرستان بستک است که آثار باستانی بسیاری مربوط به هزاران سال قبل در این مکان به چشم می خورد.
یکی از این آثار سنگ نوشته هایی است که محققان قدمت آنرا مربوط به چهار هزار سال قبل و دوره هخامنشیان ( عصر شکار )عنوان نموده اند. این سنگها که به تعداد زیادی در قسمت جنوبی دهتل وجود دارد اشکال و طرح هایی بر آنها مجسم شده است که نشان از انسان و صحنه هایی ازشکار حیوانات دارد.
متاسفانه در سالهای اخیر به دلیل نبود هیچگونه حفاظت و نگهداری عده ای یا اقدام به شکستن و از بین بردن این سنگها نموده اند و یا منبعی مفید برای افراد سودجو بوده است. ودر حال حاضر نیز روز به روز از تعداد این سنگها کاسته می شود و یا اینکه نابود میگردند.
با وجود اینکه مسئولین میراث فرهنگی از وجود این آثار قدیمی در این مکان اطلاع داشته و حتی از آنها بازدید نیز کرده اند ولی متاسفانه تا کنون اقدامی در جهت حفظ این آثار صورت نگرفته است.
برای بزرگتر دیدن عکسها روی آنها کلیک کنید .
معرفی روستای کنچی
کنچی (روستایی به وسعت یک خانه)
کُنچی روستایی از روستاهای آباد منطقهٔ گوده و از توابع دهستان دهتل بخش مرکزی شهرستان بستک در غرب استان هرمزگان در جنوب ایران واقع شده‌است.
محدوده کُنچی
از شمال لرد بستو، از جنوب کوه ببیان، از مغرب ازدی، واز مشرق به تنگ دالان محدود می‌گردد.
مذهب در کُنچی
دین مردم کنچی اسلام است. سالهاست به ویزه سحرگاهان صدای الله اکبر و لااله‌الاالله با جذبه خاصی در تنگ کنچی طنین انداز است. وهر آدم کم اعتقادی نسبت به مسائل دینی ومذهبی را که وارد روستای کنچی میشود تحت تأثیر قرار میدهد. تا خودرا برای ادای مراسم دینی ومذهبی حاضر سازد. در سه وقت صبح و ناهار و شام سفره اطعام گسترده وعده‌ای زیادی از مسافرین واهل روستا گرد سفره جمع می‌باشند. آقایان سادات محترم هم با تبسم و روی باز با یک یک مهمانان احوال‌پرسی نموده و پذیرائی می‌نمایند. به موجب برنامه تنظیمی بعد از ادای فرایض دینی و برنامه مذهبی از مهمانان پذیرائی میشود. آرامگاه آقا سید یوسف کنچی در ضلع جنوبی مسجد قرار دارد. در مرثیه آقا سید یوسف شاعر می‌گوید: صد فغان و حسرت از چرخ کبود تازه هردم دشنه‌ای بر دل خلود چند روزی گرچه باغی با صفا میشود آخر خزان آرد جفا رسم دنیای دنی هست اینچنین که کند شادت گهت سازد غمین لیک حکم از کردگار داور است هرکه شد مأمور او فرمانبرست کس زکارش کی تواند دم زند گر جهانی بی گمان برهم زند آن خداوندی که او هست کردگار مالک المُلک است و صاحب‌اختیار حکم، حکم اوست و او فرمانرواست بندگان محکوم، چون حاکم خداست از قضای کردگار لایزال آفتابی شد غروب از این محال حضرت آقای مولانای ما سید یوسف آن بزرگ مقتدا بود بسیار او جلیل‌القدر هم بود در کنچی مقیم آن محترم چونکه آن حضرت ندای حق شنود داعی حق را اجابت کرد زود آخرالامر آن ولی حق پرست مرغ روحش کرد پرواز از قفس شمع روی انورش مشعل کشید در جوار رحمت یزدان رسید بارالهی جایگاهش از عطا جنت‌الفردوس فرما بالقا در جوار جّد او شاه انام دِه وِرا اَعلای اَعلا را مقام
نام روستا
نام کنچی در اصل کُنگی بوده‌است. در زمان بسیار دور مرد مؤمنی از نوادگان سید محمد عمر سیف الله القتال که نسب ایشان به امام حسن ابن امام علی بن ابی طالب کرم‌الله وجه و رضی‌الله عنه و ارضاه می‌رسد، ویکی از سادات و وجهاء معروف روستای دهتل بودند، از این روستا مهاجرت میکنند و در کنار چشمه کنچی بنای خانه‌ای می‌گذارد، واهل وخویشان خودرا به آنجا منتقل می‌کند، سید در روز و شب به عبادت می‌گذرانید، و چون محل اقامت سید در « کنج کوه » یعنی گوشه‌ای از کوه قرار داشت وی (سید کنجی) لقب دادند. وچون عده‌ای از مریدان و فرزندان سید در آن مکان بنای خانه نهادند و روستای کوچکی ایجاد شد، آن روستا (کنجی) نامیده شد، پس از درگذشت آقا سید یوسف هم روستا به کنجی معروف بود، که رفته رفته نام روستا از کنجی به کنچی دیگرگون شد.
جغرافی
روستای کنچی آخرین روستا از روستاهای منطقه گوده می‌باشد که در اقصی شرق واقع می‌باشد. دارای ۹۰ خانوار با ۴۱۰ نفر جمعیت می‌باشد که از اهل سنت واز شاخه شافعی هستند یعنی از پیروان امام محمد ادریس شافعی می‌باشند. دارای مسجد ، دبستان، خانه بهداشت، برق، لوله کشی آب، آب انبار برکه می‌باشد. چشمه ای که حدود ۱۰۰ من ۴۰۰ کیلو بذر افکن در جریان است. و در حدود ۲۰۰۰ اصله نخل نیز آبیاری می‌کند. روستا روی تپه‌ای واقع شده وآب روان چشمه از گرداگرد تپه می‌گذرد و به کشتزارها و باغها می‌رود. از چشم‌اندازی بسیار زیبا و شاعرانه برخوردار است. حدودآ از شمال به رودخانه شور و جاده تنگ دالان بندر عباس ، از جنوب به کوه ببیان ، از مغرب به روستای لرد بستو ، و از سمت مشرق به دستجرد منتهی میشود.
معرفی مرکز دهستان دهتل
دهتل
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
| دهستان دهتل | ||
|---|---|---|
 | ||
| اطلاعات کلی | ||
| نام رسمی : | دهستان دهتل | |
| کشور : | ایران  | |
| استان : | هرمزگان | |
| شهرستان : | بستک | |
| بخش : | مرکزی | |
| دهستان : | دهتل | |
| نام‌های قدیمی : | ده طلا | |
| سال بنیاد : | پیش از اسلام | |
| ||
| مردم | ||
| جمعیت | 6752 | |
| زبان‌های گفتاری: | لارستانی | |
| مذهب: | اسلام سنی | |
| جغرافیای طبیعی | ||
| ارتفاع از سطح دریا : | ۳۷۴ متر | |
| اطلاعات روستایی | ||
| پیش‌شماره تلفنی : | 0764338 | |
| وب‌گاه : | وب‌گاه بستک | |
| جملهٔ خوش‌آمد به روستا | ||
| خَش أنَدِش | ||
دهتل دهستانی از توابع بخش مرکزی شهرستان بستک در غرب استان هرمزگان در جنوب ایران واقع شده‌است. این دهستان در ۵۵ کیلومتری شمال شرقی شهر بستک مرکز شهرستان واقع می‌باشد. همچنین «ده تَل» یا «ده طَل» نیز نوشته میشود. تل به معنی تپه ، و طَل به معنی شبنم یا رطوبت است. نام پیشین دهتل بر اساس تحقیقات به دلیل وجود معادن «طَلا» در پیرامون روستا ، این دهستان دِه طَلا نیز نامیده شده‌است.
فهرست مندرجات[مخفی شود] |
محدودهٔ دهتل
از شمال رودخانه شور گوده ، از جنوب کوه ، از مغرب روستای لرد بستو، واز سمت مشرق به روستای بامستان محدود می‌گردد.
جمعیت
جمعیت دهستان دهتل طبق سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۸۵ ، برابر با ۶۷۵۲ نفر بوده‌است [۱]. که از اهل سنت و از شاخه شافعی هستند یعنی از پیروان امام محمد ادریس شافعی می‌باشند و به زبان فارسی و به گویش محلی تکلم میکنند. ودارای دبستان، مدرسه راهنمائی، دبیرستان شبانه روزی دخترانه،دبیرستان پسرانه، برق و لوله کشی آب است. ۶ باب مسجد با بنای بسیار زیبا، ۱۰ باب آب‌انبار برکه، ۸۰۰۰ اصله نخل دیم، ۷ دستگاه پمپ آب و ۳۲۰۰۰ کیلوگرم زمین زیر کشت دارد. دارای ۲ سد که هنگام بارندگی پر از آب باران میشود ودر جنوب شرقی روستا قرار دارد. و نیز دارای یک ورزشگاه ودو باب زمین فوتبال است. روستای ده تل مرکز دهستان بوده و روستاهای: ایلود ، برکه لاری ، چاه دزدان ، بامستان ، سید احمدی ، کنچی ، رودبار و انجیردان ازتوابع این دهستان است. مرکز بهداشتی درمانی آن ۶ خانه بهداشت زیر پوشش دارد. سوابق این مرکز بهداشتی درمانی به حدود ۳۵ تا ۴۰ سال می‌رسد.
پیشینهٔ تاریخی
پیشینهٔ تاریخی این روستا به دوران پیش از اسلام می‌رسد و این ده در آنزمان «گبر» نشین زرتشتی نشین بوده‌است. مطالعه در سیر وقایع و گذشته دهتل حکایت از وجود مردمانی زهیخته با سابقه‌ای درخشان دارد که نشان دهنده غنای فرهنگی با پیشینهٔ پربار مردم این سامان دارد به طوری که در گذشته نه چندان دور اقوام مختلفی مانند: اوزیها ، قشمیها ، کرمستجیها ، مینابیها و عده‌ای از بندر خمیر در این روستا مشغول تجارت و داد و ستد در حرفه‌هایی همچون عبا بافی ، گیوه سازی ، زنبیل بافی ، کنجد پزی ، ارده سازی ، کشاورزی و دامداری و دامپروری بوده‌اند، و به گواهی تاریخ به نقل از سالمندان در آن دوران جمعیت روستا بالغ بر ۴۵۰۰ نفر بوده‌است. اما به دلایلی چون زلزله و قحطی در منطقه مردم ناچار به مهاجرت گردیدند به طوری که جمعیت قابل توجهی از این روستا هم اکنون در بندر عباس و دیگر شهرها، و حتی در کشورهای عربی مخصوصاً کشورهای حاشیهٔ خلیج فارس نیز زندگی میکنند.
- مهندس جمیل موحد(مورخ) در کتاب: «بستک و خلیج فارس» می‌نویسد : دهتل شهر نسبتا آبادی است که چندین هزار نفر جمعیت داشته و دارای مدرسه و کاروانسراهای بزرگ است.
- مرحوم مصطفی خان بستکی متخلص به فایز بستکی ، حکمران بستک و جهانگیریه در دیوان اشعار خود در سال ۱۲۵۹ در وصف دهتل چنین می‌سراید :
| نظرگاه خدا باشد دِهِ تل | که جای اولیا باشد دِهِ تل | |
| شعار دین و آیین طریقت | سراسر برملا باشد دِهِ تل | |
| زیمن مرحمتهای حزین است | که خاکش کیمیا باشد دِ هِ تل | |
| چو باشد قطب عالم قدوه دین | زنورش پر ضیاء باشد دِهِ تل |
شاعران بسیاری در وصف دهتل سروده‌اند تا جایی که تائب شاعر نامدار اوزی آنچنان مجذوب دهتل میشود که اکثر عمر خود را در این روستا به سر می‌برد. ابراهیم منصفی شاعر و هنرمند عزیز خطه هرمزگان نیز چندین سال در دیار دهتل به شغل معلمی مشغول بوده و پس از آن نیز به ایلود از توابع دهتل رفته و در آنجا زندگی تشکیل داده و تا آخر عمر در همین مکان سکنی می‌گزیند.
بزرگان و مشاهیر دهتل
- دهتل در گذشته و حال خود دارای بزرگان و مشاهیری بوده که به شرح ذیل است:
شعر و ادبیات
مرحوم سید محمد سیدابراهیم معروف به «خالو شاعر» (شاعر محلی) ، مرحوم سیدعبدالله بن سید یوسف معروف به «حزین» ، سید عبدالله بن سید محمد سید منصور معروف به «آقای رئیس» ، سید محمد سید منصور، سید محمد سید عبدالرحیم، میر مولا ، یوسف جعفری پور (معاصر) سید مصطفی رضوی (معاصر) اسلام مظفری (معاصر).
علوم دینی
سید محمد عالم معروف به صدرالاسلام، سید محمد بن سید عبدالرحمن معروف به سید محمد عالم، سید حسن ال عبایی ، شیخ علوی، سید محمد صالح قاضی، سید محمد علی هاشمی، سید محمد قاری، سید اسماعیل مدنی، سید احمد سید عبدالرزاق، مولانا سید عبدالله، شیخ عبدالرحمن زمانپور، شیخ اسماعیل درویشی.
فرهنگ وهنر
سید حسین ال عبایی، سید عبدالرحمن ال عبایی (اولین معلم مدرسه مصطفویه بستک) سید محمد آل عبایی (معلم دوره اول مدرسه مصطفویه بستک) ، سید محمد رضا بن سید عبدالرحیم، محمد بن محمد زمان. این روستا به لطف خدا افراد تحصیلکرده قابل ملاحظه‌ای دارد که بدین شرح می‌باشد: معلم ۳۵ نفر، دانشجو در مقاطع عالی ۵۴ نفر، پزشکان عمومی و تخصصی ۳ نفر ، طلبه و مدرس علوم دینی ۱۷ نفر، پرستار ورادیو لوژیست ، مهندسین و متخصصین ، مسئولین ادارات ، نماینده محترم مجلس جناب اقای سید عبدالله حسینی که به مدت ۲۰ سال به عنوان منتخب مردم در مجلس شورای اسلامی برای شهرستانهای بستک ، بندر لنگه و شهرستان گاوبندی مشغول به خدمت می‌باشند.
همچنین تعدادی از آرامگاه‌های سادات و علماء شریعت در این ده وجود دارد.
امکانات
امکانات دهتل در حال حاظر به شرح ذیل است :
آموزشی :
- از دوره آمادگی تا متوسطه (یکی از دبیرستان‌های قدیمی دخترانه دبیرستان الزهراء دهتل است که به صورت شبانه روزی اداره میشود).
بهداشتی :
- مرکز بهداشت ، درمانگاه شبانه روزی و آزمایشگاه تشخیص طبی.
ادارات :
- برق.
- تلفن.
- لوله‌کشی آب.
- شرکت تعاونی.
- درمانگاه.
- دبیرستان.
- خانه بهداشت.
- مرکز مخابرات.
- مرکز تقویت امواج تلفن همراه.
- استادیوم ورزشی.
- سد بتونی.
- بوستان (در حال احداث).
- طرح بهسازی و بلوار کشی (در حال احداث).
آثار تاریخی وجاذبه‌های گردشگری
آثار تاریخی وجاذبه‌های گردشگری گوناگونی در این منطقه وجود دارد که شامل: دمون زار (گورستان وسیع گبرها ) ، سنگ نقاشی‌ها با قدمتی حدود ۳۰۰۰ سال ، قلعه کهنه ، سد زیبای خَشُوَه ، قناتهای آب شیرین از سید احمدی تا لرد بستو ، طبیعت ونخلستان و دشتهای بسیار وسیع در شمال روستا ، برکه‌های ساروجی با سابقه بالای یک قرن ، آرامگاه‌های شخصیت‌ها و امام زاده‌ها از جمله زاهد دانیال .
بسم الله الرحمن الرحیم
به نام آنکه جان را فکرت آموخت
با عرض سلام خدمت همه عزیزان.
بنده رفیعی هستم از دهستان دهتل بخش مرکزی شهرستان بستک هرمزگان.
هدف بنده از ایجاد این وبلاگ شناساندن فرهنگ این منطقه به شما عزیزان می باشد.
از شما عزیزان نیز خواشمندیم با نظرات سود مند خود ما را در این امر یاری نمایید.
باتشکر
رفیعی