معرفی مرکز دهستان دهتل

دهتل

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

دهستان دهتل
اطلاعات کلی
نام رسمی :	دهستان دهتل
کشور :	ایران
استان :	هرمزگان
شهرستان :	بستک
بخش :	مرکزی
دهستان :	دهتل
نام‌های قدیمی :	ده طلا
سال بنیاد :	پیش از اسلام
دهستان دهتل
مردم
جمعیت	6752
زبان‌های گفتاری:	لارستانی
مذهب:	اسلام سنی
جغرافیای طبیعی
ارتفاع از سطح دریا :	۳۷۴ متر
اطلاعات روستایی
پیش‌شماره تلفنی :	0764338
وب‌گاه :	وب‌گاه بستک
جملهٔ خوش‌آمد به روستا
خَش أنَدِش

دهتل دهستانی از توابع بخش مرکزی شهرستان بستک در غرب استان هرمزگان در جنوب ایران واقع شده‌است. این دهستان در ۵۵ کیلومتری شمال شرقی شهر بستک مرکز شهرستان واقع می‌باشد. همچنین «ده تَل» یا «ده طَل» نیز نوشته می‌شود. تل به معنی تپه ، و طَل به معنی شبنم یا رطوبت است. نام پیشین دهتل بر اساس تحقیقات به دلیل وجود معادن «طَلا» در پیرامون روستا ، این دهستان دِه طَلا نیز نامیده شده‌است.

فهرست مندرجات [مخفی شود] ۱ محدودهٔ دهتل ۲ جمعیت ۳ پیشینهٔ تاریخی ۴ بزرگان و مشاهیر دهتل ۴.۱ شعر و ادبیات ۴.۲ علوم دینی ۴.۳ فرهنگ وهنر ۵ امکانات ۶ آثار تاریخی وجاذبه‌های گردشگری ۷ منابع ۸ نگارخانه ۹ پیوند به بیرون ۱۰ پانویس ۱۱ جستارهای وابسته

 محدودهٔ دهتل

از شمال رودخانه شور گوده ، از جنوب کوه ، از مغرب روستای لرد بستو، واز سمت مشرق به روستای بامستان محدود می‌گردد.

 جمعیت

جمعیت دهستان دهتل طبق سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۸۵ ، برابر با ۶۷۵۲ نفر بوده‌است ^[۱]. که از اهل سنت و از شاخه شافعی هستند یعنی از پیروان امام محمد ادریس شافعی می‌باشند و به زبان فارسی و به گویش محلی تکلم می‌کنند. ودارای دبستان، مدرسه راهنمائی، دبیرستان شبانه روزی دخترانه،دبیرستان پسرانه، برق و لوله کشی آب است. ۶ باب مسجد با بنای بسیار زیبا، ۱۰ باب آب‌انبار برکه، ۸۰۰۰ اصله نخل دیم، ۷ دستگاه پمپ آب و ۳۲۰۰۰ کیلوگرم زمین زیر کشت دارد. دارای ۲‌ سد که هنگام بارندگی پر از آب باران می‌شود ودر جنوب شرقی روستا قرار دارد. و نیز دارای یک ورزشگاه ودو باب زمین فوتبال است. روستای ده تل مرکز دهستان بوده و روستاهای: ایلود ، برکه لاری ، چاه دزدان ، بامستان ، سید احمدی ، کنچی ، رودبار و انجیردان ازتوابع این دهستان است. مرکز بهداشتی درمانی آن ۶ خانه بهداشت زیر پوشش دارد. سوابق این مرکز بهداشتی درمانی به حدود ۳۵ تا ۴۰ سال می‌رسد.

 پیشینهٔ تاریخی

پیشینهٔ تاریخی این روستا به دوران پیش از اسلام می‌رسد و این ده در آنزمان «گبر» نشین زرتشتی نشین بوده‌است. مطالعه در سیر وقایع و گذشته دهتل حکایت از وجود مردمانی زهیخته با سابقه‌ای درخشان دارد که نشان دهنده غنای فرهنگی با پیشینهٔ پربار مردم این سامان دارد به طوری که در گذشته نه چندان دور اقوام مختلفی مانند: اوزیها ، قشمیها ، کرمستجیها ، مینابیها و عده‌ای از بندر خمیر در این روستا مشغول تجارت و داد و ستد در حرفه‌هایی همچون عبا بافی ، گیوه سازی ، زنبیل بافی ، کنجد پزی ، ارده سازی ، کشاورزی و دامداری و دامپروری بوده‌اند، و به گواهی تاریخ به نقل از سالمندان در آن دوران جمعیت روستا بالغ بر ۴۵۰۰ نفر بوده‌است. اما به دلایلی چون زلزله و قحطی در منطقه مردم ناچار به مهاجرت گردیدند به طوری که جمعیت قابل توجهی از این روستا هم اکنون در بندر عباس و دیگر شهرها، و حتی در کشورهای عربی مخصوصاً کشورهای حاشیهٔ خلیج فارس نیز زندگی می‌کنند.

• مهندس جمیل موحد(مورخ) در کتاب: «بستک و خلیج فارس» می‌نویسد : دهتل شهر نسبتا آبادی است که چندین هزار نفر جمعیت داشته و دارای مدرسه و کاروانسراهای بزرگ است.
• مرحوم مصطفی خان بستکی متخلص به فایز بستکی ، حکمران بستک و جهانگیریه در دیوان اشعار خود در سال ۱۲۵۹ در وصف دهتل چنین می‌سراید :

نظرگاه خدا باشد دِهِ تل		که جای اولیا باشد دِهِ تل
شعار دین و آیین طریقت		سراسر برملا باشد دِهِ تل
زیمن مرحمتهای حزین است		که خاکش کیمیا باشد دِ هِ تل
چو باشد قطب عالم قدوه دین		زنورش پر ضیاء باشد دِهِ تل

شاعران بسیاری در وصف دهتل سروده‌اند تا جایی که تائب شاعر نامدار اوزی آنچنان مجذوب دهتل می‌شود که اکثر عمر خود را در این روستا به سر می‌برد. ابراهیم منصفی شاعر و هنرمند عزیز خطه هرمزگان نیز چندین سال در دیار دهتل به شغل معلمی مشغول بوده و پس از آن نیز به ایلود از توابع دهتل رفته و در آنجا زندگی تشکیل داده و تا آخر عمر در همین مکان سکنی می‌گزیند.

مناره مسجد ـ دهتل

 بزرگان و مشاهیر دهتل

• دهتل در گذشته و حال خود دارای بزرگان و مشاهیری بوده که به شرح ذیل است:

شعر و ادبیات

مرحوم سید محمد سیدابراهیم معروف به «خالو شاعر» (شاعر محلی) ، مرحوم سیدعبدالله بن سید یوسف معروف به «حزین» ، سید عبدالله بن سید محمد سید منصور معروف به «آقای رئیس» ، سید محمد سید منصور، سید محمد سید عبدالرحیم، میر مولا ، یوسف جعفری پور (معاصر) سید مصطفی رضوی (معاصر) اسلام مظفری (معاصر).

علوم دینی

سید محمد عالم معروف به صدرالاسلام، سید محمد بن سید عبدالرحمن معروف به سید محمد عالم، سید حسن ال عبایی ، شیخ علوی، سید محمد صالح قاضی، سید محمد علی هاشمی، سید محمد قاری، سید اسماعیل مدنی، سید احمد سید عبدالرزاق، مولانا سید عبدالله، شیخ عبدالرحمن زمانپور، شیخ اسماعیل درویشی.

فرهنگ وهنر

سید حسین ال عبایی، سید عبدالرحمن ال عبایی (اولین معلم مدرسه مصطفویه بستک) سید محمد آل عبایی (معلم دوره اول مدرسه مصطفویه بستک) ، سید محمد رضا بن سید عبدالرحیم، محمد بن محمد زمان. این روستا به لطف خدا افراد تحصیلکرده قابل ملاحظه‌ای دارد که بدین شرح می‌باشد: معلم ۳۵ نفر، دانشجو در مقاطع عالی ۵۴ نفر، پزشکان عمومی و تخصصی ۳ نفر ، طلبه و مدرس علوم دینی ۱۷ نفر، پرستار ورادیو لوژیست ، مهندسین و متخصصین ، مسئولین ادارات ، نماینده محترم مجلس جناب اقای سید عبدالله حسینی که به مدت ۲۰ سال به عنوان منتخب مردم در مجلس شورای اسلامی برای شهرستانهای بستک ، بندر لنگه و شهرستان گاوبندی مشغول به خدمت می‌باشند.

همچنین تعدادی از آرامگاه‌های سادات و علماء شریعت در این ده وجود دارد.

 امکانات

امکانات دهتل در حال حاظر به شرح ذیل است :

آموزشی :

• از دوره آمادگی تا متوسطه (یکی از دبیرستان‌های قدیمی دخترانه دبیرستان الزهراء دهتل است که به صورت شبانه روزی اداره میشود).

بهداشتی :

• مرکز بهداشت ، درمانگاه شبانه روزی و آزمایشگاه تشخیص طبی.

ادارات :

• بانک‌های صادرات و تجارت ، دهیاری ، دفتر پست .

پیرامون دهتل

• برق.
• تلفن.
• لوله‌کشی آب.
• شرکت تعاونی.
• درمانگاه.
• دبیرستان.
• خانه بهداشت.
• مرکز مخابرات.
• مرکز تقویت امواج تلفن همراه.
• استادیوم ورزشی.
• سد بتونی.
• بوستان (در حال احداث).
• طرح بهسازی و بلوار کشی (در حال احداث).

 آثار تاریخی وجاذبه‌های گردشگری

آثار تاریخی وجاذبه‌های گردشگری گوناگونی در این منطقه وجود دارد که شامل: دمون زار (گورستان وسیع گبرها ) ، سنگ نقاشی‌ها با قدمتی حدود ۳۰۰۰ سال ، قلعه کهنه ، سد زیبای خَشُوَه ، قناتهای آب شیرین از سید احمدی تا لرد بستو ، طبیعت ونخلستان و دشتهای بسیار وسیع در شمال روستا ، برکه‌های ساروجی با سابقه بالای یک قرن ، آرامگاه‌های شخصیت‌ها و امام زاده‌ها از جمله زاهد دانیال .