گذری بر گذشته و حال دهتل

مطالعه در سیر وقایع و گذشته دهتل حکایت از وجود مردمانی زهیخته با سابقه ای درخشان دارد که نشان دهنده غنای فرهنگی با پیشینه پربار مردم این سامان دارد به طوری که در گذشته نه چندان دور اقوام مختلفی مانند اوزیها ،قشمیها، کرمستجیها ، مینابیها ، و عده ای از بندر خمیر در این روستا مشغول تجارت و داد و ستد در حرفه هایی همچون عبا بافی ، گیوه سازی ، زنبیل بافی ، کنجد پزی ، ارده سازی ، کشاورزی و دامپروری بوده اند و به گواهی تاریخ به نقل از سالمندان در آن دوران جمعیت روستا بالغ بر 4500 نفر بوده است. اما به دلایلی چون زلزله و قحطی در منطقه مردم  ناچار به مهاجرت گردیدند به طوری که جمعیت قابل توجهی از این روستا هم اکنون در بندعباس و دیگر شهرها و حتی در کشورهای عربی زندگی می کنند.

مهندس جمیل موحد( مورخ) در کتاب شهرستان بستک وخلیج فارس می نویسد : دهتل شهر نسبتا آبادی است که چندین هزار نفر جمعیت داشته و دارای مدرسه و کاروانسراهای بزرگ است.

مرحوم مصطفی خان متخلص به فایز بستکی ، حکمران بستک و جهانگیریه در دیوان اشعار خود در سال 1259 در وصف دهتل چنین می سراید :

نظرگاه خدا باشد دِهِ تل      که جای اولیا باشد دِهِ تل

شعار دین و آیین طریقت      سراسر برملا باشد دِهِ تل

زیمن مرحمتهای حزین است      که خاکش کیمیا باشد دِ هِ تل

چو باشد قطب عالم قدوه دین      زنورش پر ضیاء باشد دِهِ تل

شاعران بسیاری در وصف دهتل سروده اند تا جایی که تائب شاعر نامدار اوزی آنچنان مجذوب دهتل می شود که اکثر عمر خود را در این روستا به سر می برد.

ابراهیم منصفی شاعر و هنرمند عزیز خطه هرمزگان نیز چندین سال در دیار دهتل به شغل معلمی مشغول بوده و پس از آن نیز به ایلود از توابع دهتل رفته و در آنجا زندگی تشکیل داده و تا آخر عمر در همین مکان سکنی می گزیند.

دهتل در گذشته و حال خود دارای بزرگان و مشاهیری بوده که به شرح ذیل است:

شعر و ادبیات

مرحوم سید محمد سیدابراهیم معروف به خالو شاعر-مرحوم سیدعبدالله بن سید یوسف معروف به حزین-سید عبدالله بن سید محمد سید منصور معروف به آقای رئیس-سید محمد سید منصور-سید محمد سید عبدالرحیم-میر مولا-یوسف جعفری پور(معاصر)سید مصطفی رضوی(معاصر) اسلام مظفری (معاصر)

علوم دینی

سید محمد عالم معروف به صدرالاسلام-سید محمد بن سید عبدالرحمن معروف به سید محمد عالم-سید حسن ال عبایی-شیخ علوی-سید محمد صالح قاضی-سید محمد علی هاشمی-سید محمد قاری-سید اسماعیل مدنی-سید احمد سید عبدالرزاق-مولانا سید عبدالله-شیخ عبدالرحمن زمانپور-شیخ اسماعیل درویشی

فرهنگ وهنر

سید حسین ال عبایی-سید عبدالرحمن ال عبایی ( اولین معلم مصطفویه بستک) سید محمد آل عبایی (معلم دوره اول مدرسه مصطفویه بستک) – سید محمد رضا بن سید عبدالرحیم- محمد بن محمد زمان

 امکانات دهتل در حال حاظر به شرح ذیل است :

آموزشی :

از دوره آمادگی تا متوسطه ( یکی از دبیرستان های قدیمی دخترانه  دبیرستان الزهراء دهتل است که به صورت شبانه روزی اداره میشود.)

بهداشتی :

مرکز بهداشت – درمانگاه شبانه روزی و آزمایشگاه تشخیص طبی

ادارات :

بانک های صادرات و تجارت –دهیاری-مرکز مخابرات – دفتر پست/

6 باب مسجد با بنای بسیار زیبا-استادیوم ورزشی-سد بتونی-بوستان در حال احداث- طرح بهسازی و بلوار کشی و ...

نیروی انسانی :

این روستا به لطف خدا افراد تحصیلکرده قابل ملاحظه ای دارد که بدین شرح می باشد:

معلم 35 نفر-دانشجو در مقاطع عالی 54 نفر- پزشکان عمومی و تخصصی 3 نفر –طلبه و مدرس علوم دینی 17 نفر-پرستار ورادیو لوژیست-مهندسین و متخصصین – مسئولین ادارات- نماینده محترم مجلس جناب اقای سید عبدالله حسینی که به مدت 20 سال به عنوان منتخب مردم در مجلس شورای اسلامی برای شهرستانهای بستک ؛ بندرلنگه و گاوبندی مشغول به خدمت می باشند.

آثار تاریخی وجاذبه های گردشگری :

دمون زار ( گورستان وسیع گبرها) – سنگ نقاشی ها با قدمتی حدود 3000 سال – قلعه کهنه –سد زیبای خَشُوَه – قناتهای آب شیرین از سید احمدی تا لرد پستو-طبیعت ونخلستان و دشتهای بسیار وسیع در شمال روستا-برکه های ساروجی با سابقه بالای یک قرن- آرامگاه های شخصیت ها و امام زاده ها از جمله زاهد دانیال و ...